ত্যাগ

      আনোঁ বুলিয়েই আনিব পৰাহেঁতেন সেপিয়াই, পৃথিৱীৰ প্ৰত্যেকখন মুখতেই জ্বলিলহেঁতেন পোহৰ ! থপিয়াব বিচাৰোতেই উজ্বলতা, নপৰিলহেঁতেন সৰি কাৰোবাৰ মুখৰ শেৱালি ! প্ৰিয় হ’ল বুলিয়েইতো সকলোৰে পদুলিত নসৰে শেৱালি ! তোৰ মুখত গুজি তৰা, বিচাৰিলেওতো গাব নোৱাৰিব পাৰে কোনোবাই ফাগুণৰ গান ! কোনেনো নিবিচাৰে হেঁপাহৰ ক’হিনুৰ ? তোৰ মুখত ক’হিনুৰ গুজি সি চোমালিয়াৰ ভাত খায়; এয়াতো নহয় কোনো তেজিমলাৰ কাহিনী !

      "তেজিমলা এতিয়া বহু দূৰ", কোনোবাই কৈছিল । আইতা নাছিল সেয়া ।  যান্ত্ৰিকতাৰ পৃথিৱীত ককবকাব নিবিচৰা আইতা এতিয়া বহু দূৰ। অশান্তিৰ পৰিসীমাৰ বাহিৰত উৰি চাবলৈ জগা হেঁপাহবোৰে বাধ্য কৰায় কেতিয়াবা কথা পাতিবলৈ আইতাৰ স’তে । এইবোৰ জোনাক নিশাৰ কথা নে জোনাক বিচৰা নিশাৰ কথা ? অপ্ৰাসংঙ্গিক । জোনৰ ওচৰত থাকিলেই কাৰোবাৰ দেহত জোনাক গলিব বুলিতো ন দি ক’ব নোৱাৰে আপুনি, যিদৰে সৰি পৰাৰ আগতে ন দি ক’ব পৰা নোৱাৰে শেৱালিজোপাই, অদূৰতম ভৱিষ্যতৰ সেয়া কোনপাহ তলসৰা শেৱালি ।

      বোৱাৰী চোতালত নিয়ৰবোৰে হেনো কৈছিল, “কাৰোবাৰ হাতত মালা গুজি সুখী নহয় তলসৰা শেৱালি। কিন্তু সুখী হৈ দুখী কৰাৰ হেঁপাহত ভীস্ম  প্ৰতিজ্ঞা কৰা হ’লে দুৱৰিৰ ঠাইত গজিলহেঁতেন হয়তো কেইটামান শুকান উল্কাপিণ্ড ! সেই বাবেই জীয়াই আছে পৃথিৱী ।”

      কি নাম সেই প্ৰতিজ্ঞাৰ ? আইতাই দিয়া নাছিল সেই নাম, ত্যাগ তাৰ বিপৰীত নাম।

(ই-আলোচনী "সাহিত্য ডট্‌ অৰ্গ"ত প্ৰকাশিত)